Enige wenken voor het veilig schieten met voorlaadwapens (geweren, pistolen, revolvers (percussie/ vuursteen).
ALGEMEEN
De laatste jaren is het schieten met voorlaadwapens in Nederland van de grond gekomen, gerealiseerd vooral door het feit dat vanuit Amerika, Italië en Spanje replica’s van beroemde wapens uit de voorlaad- tijd op de markt werden gebracht. Aanvankelijk stond de schutterij hier te lande nogal sceptisch tegenover dit verschijnsel, maar heden ten dage is het aantal schutters in deze wapendiscipline nog steeds in stijgende lijn. Het blijkt namelijk dat de te koop zijnde voorlaadwapens (tenminste de goede!) van een niet verwachte accuratesse zijn, mits men een grote nauwkeurigheid van laden en onderhoud in acht neemt. Ook het schieten met deze wapens (die vaak de helft kosten van hun moderne opvolgers) is een bezigheid die zich in een gemoedelijke sfeer afspeelt, waarbij toch hard gestreden wordt om een zo hoog mogelijke score te bereiken. Verder is deze bezigheid net zo veilig als het schieten met moderne wapens, mits men onderstaande wenken nauwgezet in acht neemt.
ALGEMENE WENKEN
1. Zorg, voordat u naar de schietbaan gaat, dat de vitale delen (loop, cilinder, schoorsteentje, zundgat, batterijplaat, vuursteen) van het wapen vrij van olie en volkomen droog zijn.
2. Gebruik in voorlaadwapens een goede kwaliteit buskruit (het bekende mengsel van salpeter, zwavel en houtskool). Probeer het niet zelf te maken; een eigen fabrikaat kan leiden tot verlies van vingers of erger. Gebruikt u vooral geen moderne kruitsoorten (nitro), hoe zwak dan ook! u blaast op een kwade dag Uzelf, wapen en omstanders op N.B.: Een uitzondering hierop vormt het in Amerika speciaal voor voorlaadwapens ontworpen kruit van het merk PYRODEX.
3. Bij percussiewapens is het nuttig om een of meerdere slaghoedjes (vanzelfsprekend houdt u daarbij het wapen in veilige richting) af te vuren. U blaast daarmede het vlamkanaal schoon en bent straks verzekerd dat uw schot afgaat.
4. Voor wat betreft het laden van bedoelde wapens zullen we aannemen dat u terzake reeds voldoende op de hoogte bent gebracht, echter elk wapen heeft zijn eigenaardigheden en maatregelen ter voorkoming van schade en ongevallen. Hieronder vindt u per wapensoort een aantal nuttige wenken.
A. REVOLVERS
Aangenomen dat het wapen schietklaar is letten we achtereenvolgens op de volgende dingen:
I. Juiste kruitlading en derhalve geen overdosis. Dit geeft weliswaar een harde knal, maar de accuratesse van het schot is ver te zoeken. In het algemeen kan gesteld worden dat voor het kaliber .44 de juiste lading rond de 25 grains ligt (1,62 gram). (1 gram = 15,43 grain)
II. Eerst kruitlading, daarna kogel zetten. Heeft het wapen een ruimere kamer, dan kan voor die schutter die streeft naar een werkelijk goed resultaat bovenop de kruitlading nog een “vulmiddel” geplaatst worden (prop van een of ander materiaal of het allerbeste: een vaste dosis griesmeel (een maatje van een 7,65mm pistoolhulsje is prima). De accuratesse van het schot schijnt beïnvloed te worden door de lengte van de weg die de kogel moet afleggen naar het begin van de loop. Zeer verstandig (en op onze schietbaan zelfs VERPLICHT) is de kogel af te smeren met vet; dit om “kettingvuur” te voorkomen. Pas als dit alles is geschiedt kan men de slaghoedjes plaatsen. (Op wedstrijden gaat dit vaak op commando van de baancommandant). Wees voorzichtig met het aandrukken van het slaghoedje op het schoorsteentje; gebruik hiervoor uw vingers en beslist geen metalen of andere harde voorwerpen; een ongewenst schot kan het gevolg zijn. III. Ketste het wapen, dan meerdere malen afvuren, geruime tijd wachten en daarop HEEL VOORZICHTIG slaghoedje verwijderen. Gebruik hiervoor wederom geen harde of metalen voorwerpen. Gebleken is dat de mogelijkheid bestaat dat het wapen zijn eigenaar bij de neus wil nemen en “eventjes” de duim van z’n baas er afschiet. Houdt bij de gehele operatie het wapen in veilige richting (zie hiervoor de juiste handelswijze ook punt 6a van het VEILIGHEIDSVOORSCHRIFT). Check na de serie of werkelijk alle kamers van de cilinder afgevuurd zijn.
B. PERCUSSIEPISTOOL
Laden: EERST kruit én DAARNA kogel! (Houdt bij het laden de loop altijd schuin van u af óók bij geweren). Ik hoor u al zeggen: “Uiteraard”, maar statistisch is bewezen dat ELKE zwartkruit- schutter eens in zijn leven heeft geprobeerd of lood wel wil branden. Ook de opsteller van deze wenken is dit overkomen. Gebeurt het U, haal dan de deskundige erbij (baantoezicht etc.). In het algemeen zal dan het schoorsteentje moeten worden verwijderd, een kleine hoeveelheid kruit via het ontstekingskanaal in de loop laten zakken– schoorsteentje opschroeven – slaghoedje erop en wapen in VEILIGE richting (kogelvanger) afvuren. Kogel wordt dan het wapen uitgeblazen. Voor wat betreft pistolen geldt dat de lading van een .44 pistool rond de 25 grains ligt, althans voor accuraat schieten.
Denk er om dat ook uw pistool niet gebouwd is om de enorme klap, die een loop VOL kruit oplevert, op te vangen. Kolfbreuk en een zeer handje zijn de resultaten. Bij ketsers: zie de remedie bij A. REVOLVERS.
C. STEENSLOTPISTOOL
Zelfde routine als bij percussie met dien verstande dat u thans extra goed de laadvolgorde in de gaten moet houden, aangezien het moeilijker is om een kogel aangebracht zonder voortdrijvende lading uit dit wapen te verwijderen dan bij percussiepistolen. Zorg voor een goed functionerend slot en een goed en goed geplaatste vuursteen. Steen en batterijplaat + pan dienen volkomen vetvrij te zijn om een goede vonk en ontsteking van het pankruit te verzekeren. Pankruit ontbrandt het beste als dit van zeer geringe korrelstructuur is (FFFFG). Gebruik een minimale hoeveelheid pankruit.
D. VOORLAADGEWEER
Ook hier: Zorg voor een droog wapen. Enige slaghoedjes afgevuurd blazen zundkanaal droog en verzekeren u van het afgaan van het schot. Overlaad uw wapen niet: harde boem, veel rook, weinig treffers, zere schouders en mogelijk kolfbreuk zijn de resultaten. Zorg dat de kogel stevig op de lading staat. Bij een vuile loop ( na 5 â 5 schoten) kan het gebeuren dat de kogel halverwege de loop blijft steken. Vuur dan beslist uw geweer niet af (geldt ook voor pistolen) De druk in het wapen kan zo hoog oplopen dat de hele hap uit elkaar barst met fatale gevolgen voor Uzelf en omstanders (de absolute druk van buskruit is + 10.000 atmosfeer’.). Gebruik voor het laden van het buskruit nooit uw kruitfles maar een of ander doseringsapparaatje (oude huls met kurk erop of iets dergelijks). Wat KAN er namelijk gebeuren?: Onder in de (meestal na veel schieten vervuilde) loop kan zich een vonkje bevinden, als hierop uw kruitlading uit de kruitfles terechtkomt, dan heeft u op hetzelfde moment een KING–SIZE–handgranaat in uw hand die het beslist en best doet.; Dag hand, dag kruitfles, dag schieten + zwarte gezichten bij u en de omstanders! Maar als gewaarschuwd mens trapt u hier niet in, maar wat anders: Heeft u uw laadstok uit de loop verwijderd alvorens aan te leggen? Ook onze pistool schutters?? Om het euvel van klemmende kogels te voorkomen is het raadzaam na elk schot te wissen. Pas daarbij uw wisstok zodanig aan dat het lapje dat gedeelte van de loop waar straks de kruitlading komt te liggen niet raakt. (lapje NIET OLIEN aangezien olie het buskruitresidu niet oplost of verwijdert. Een lapje net een beetje vochtig met een mengsel van solvent/ water (zeepwater is ook best) of zelfs gewoon ‘spuug’ doet wonderen). De trekken en velden worden schoon, kogel laadt gemakkelijk en krijgt tevens een betere draaiende beweging. Een tip voor hen die nog accurater willen schieten: Net, als bij een moderne patroon is onder andere een constante kruitlading een vereiste voor constante schietresultaten. Opsteller dezer wenken heeft (van messing) een laadtrechter laten maken met een hele lange “tuut” die + 4 centimeter boven de bodem van de loop reikt. Bij gebruik hiervan komt uw gehele lading netjes op die plaats waar het wezen moet en blijft er niets aan de loopwand hangen. Bij steenslot- wapens verdient het aanbeveling na ieder schot de pan, batterijplaat en steen met een droge doek af te nemen. Zorg dat de steen goed in de klemplaten zit. Bovendien kunt u met een ‘pipe cleaner’ het zundgat vrij van aanslag houden. Bovenstaande wenken vormen slechts een summiere opsomming en velen Uwer zullen ook nuttige wenken en misschien betere gebruiksaanwijzingen hebben. Deze wenken beogen allerminst voor u een evangelie te vormen. De beste wenk die ik u wellicht kan geven is: GEBRUIK UW GEZOND VERSTAND, WERK VEILIG en NOOIT OVERHAAST en als laatste: Rook NOOIT als u met buskruit aan het werk bent!.
N.B.: Op wedstrijden, waarbij disciplines voor voorlaadwapens worden verschoten, moet u er rekening mee houden dat het dragen van een veiligheidsbril verplicht is. Een andere verplichting is dat de respectievelijke wapens NIET geladen mogen worden rechtstreeks uit de kruitfles doch vanuit een containertje waarin een afgepaste hoeveelheid kruit voor één schot.